به گزارش خبر تالشی؛ مراسم طشت گذاری در تالش عصر امروز همچون سالیان قبل با حضور مسئولان و مردم ولایتمدار این شهرستان برگزار شد.

روز هاي پاياني ذي الحجه در تالش مصادف است با برگزاري آئين سنتي طشت گذاري كه با اجراي آن، اعلانيه سراسري آغاز ماتم حسيني در شهر رسميت پيدا مي كند و كاروان حزن و اندوه و سوگواري هاي ايام محرم به راه مي افتد و مردم به سوگواره اي سراسري فراخوانده مي شوند.

طشت گذاري در تالش از ديرباز مرسوم بوده و به خاطر نزديكي و مراودات تالشيان با شهرستان هاي اردبيل و خلخال آييني مرسوم و رايج است؛ در مناطق غرب گيلان كه در همسايگي استان اردبيل هستند و از ديرباز بخشي از اهالي امروزي تالش را ترك زبان ها و كردهاي كوچ كرده از خلخال تشكيل مي دهند، اين آيين سنتي جايگاه ويژه اي در مراسم ماه محرم منطقه براي خود يافته است.

با برگزاري آيين طشت گذاري يا طشت گرداني كه به طور معمول در سه روز آخر ذي الحجه برگزار مي شود، مراسم رسمي ماه محرم و عزاداري هاي حسيني هر مسجد آغاز مي شود.

در ارتباط با علت و دليل برگزاري مراسم طشت گذاري نظرات و احتمالات مختلفي وجود دارد؛ عده اي اعتقاد بر اين دارند كه با انجام اين مراسم، اهميت آب و جايگاه آن در حادثه كربلا مورد توجه قرار مي گيرد. برخي مورخان نيز با توجه به مسير حركت كاروان حضرت حسين بن علي(ع) از مكه به سمت كربلا مي گويند: براساس روايت هاي تاريخي، در مسير راه كاروان كربلا قبل از رسيدن به دشت نينوا، سربازان حر بن يزيد رياحي در منطقه اي به نام زباله، راه را بر كاروان امام بسته و حركت آن را متوقف ساخته اند و در اين محل، سالار شهيدان برغم كمبود آب به كاروانيان خود دستور مي دهند كه طشت ها توسط آب هاي موجود در مشك هاي كاروان پر شود كه هم ياران امام حسين(ع) و هم سربازان حر از آن استفاده نمايند و احشام موجود در هر دو كاروان نيز سيراب شوند.

به نظر مي رسد اين سنت با الهام از اقدام سالار شهيدان و يادآور رفتار جوانمردانه امام حسين(ع) است. بر اساس روايت ها، به دستور امام سوم شيعيان در روز ۲۷ ذي الحجه آب مشك ها را در طشت ها ريخته و لشكر حر و اسبان سپاه او را سيراب كرده اند.

برخي مي گويند كه طشت ها در اين آيين، نماد مشك پر آب عباس علمدار و تشنگي اصحاب امام حسين(ع) است و دست هايي كه به زيارت و تبرك طشت ها مي روند، نماد تجديد بيعت با قيام كربلا و پاسخي بر نداي هل من ناصرا ينصرني سالار شهيدان است؛ در هر صورت عزاداران محرم، فرارسيدن اين ايام را با به جا آوردن آيين سنتي طشت گذاري و يا طشت گرداني آغاز مي كنند تا عاشقان كوي محرم، دل خود را در اين ايام صيقل داده و روح خود را صفا دهند.

در اين ايام اغلب مساجد تالش مراسم طشت گذاري را تجربه مي كنند و براي برگزاري آن، همه اهالي از زن و مرد و پير و جوان شركت مي كنند.

همه ساله در آستانه محرم، با آماده سازي مسجد، قول و قرار برگزاري مراسم طشت گذاري توسط ريش سفيدان و بزرگان محل و هيات امنا گذاشته مي شود؛ وقتي روز طشت گذاري فرا رسيد، اهل محل همه در جلوي مسجد جمع مي شوند و با اجتماع دسته هاي زنجيرزني و سينه زني، عزاداران و محبان عترت پيامبر(ص)، با نوحه سرايي، نواختن طبل و شيپور و حمل علم هاي عزاداري در كوچه و خيابان به همراه طشت هايي كه اغلب از جنس برنز يا مس ساخته شده سوگواري مي كنند.

در اين آيين طشت ها به طور معمول بر دوش ريش سفيدان هر محله حمل مي شود و آنها، طشت را به مسجد مي برند و بعد از عزاداري و گرداندن طشت در مسجد، آن را در جاي مخصوص خود قرار مي دهند و سپس پر از آب مي كنند. از آب اين طشت ها، بيشتر حاضران و عزاداران به عنوان تبرك و جهت برآورده شدن حاجاتشان مي نوشند.

در مواردي نيز ممكن است طشت ها پيش از آغاز رسمي در خانه اي كه صاحب آن نذر كرده، قرار داشته باشد كه در اين صورت نيز دسته هاي عزادار به آن خانه مراجعه كرده و پس از انجام عزاداري، طشت ها را برداشته و به طرف مكان برگزاري مراسم مي برند؛ بعد از عزاداري، ريش سفيدان و عاشقان حسين(ع) در هر محله طشت ها را بر دوش حمل كرده و وارد مساجد مي شوند. حاضران در مسجد به احترام طشت و سالار شهيدان به پا خواسته و در جلو آنها، عزاداران و سينه زنان با شعار الدخيل يا ابوالفضل سينه زني كرده و اشك ماتم مي ريزند.

محل قرار گرفتن طشت در مساجد شهر نيز جايگاهي خاص دارد و سكوهايي كه براي اين منظور مورد استفاده قرار مي گيرد، يكي از ويژگي هاي معماري مساجد اين منطقه محسوب مي شود. البته امروزه مراسم طشت گذاري در واقع مراسمي براي اعلان عمومي فرا رسيدن ماه محرم و آغازي بر برنامه هاي ويژه مساجد است. طشت هايي كه روز طشت گذاري در بين دسته هاي عزاداري مراسم طشت گذاري به حركت در مي آيد، به طور معمول در دست هاي اعضاي هيات امناي مساجد و براي دريافت نذورات اهالي گردانده مي شود.

از رسم هاي ديگري كه امروزه متداول شده، اداي قرباني در جلوي دسته هاي عزاداري و يا طشت است. در اين آيين افرادي كه براي مقاصد خاصي نذري دارند، بعد از برآورده شدن حاجات، گوسفندي را در جلوي دسته عزاداري مراسم طشت گذاري قرباني كرده و گوشت آن را بين فقرا و اهالي محل تقسيم مي كنند.

در هر صورت آنچه كه ماندگاري اين آيين سنتي را همانند ديگر آيين هاي ماه محرم و عاشورا موجب شده، شور و عشق و ارادت به سرور و سالار شهيدان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) است.